Nu de Wet open overheid (Woo) op 1 mei 2022 van kracht wordt (Stb. 2021, 499 en 500), is het zaak om goed kennis te hebben van de wet en de gevolgen ervan. Een manier om dat op peil te brengen is via het volgen van cursussen en trainingen. Die zijn er inmiddels te kust en te keur. Voor de meest uitgebreide en gedegen juridische kennis van de Woo kun je bijvoorbeeld terecht bij mr. Cornelis van der Sluis van Ten Holter Noordam Advocaten. Bij hem volgde ik een ééndaags webinar. Alhoewel het webinar veel uitgebreider en informatiever was dan ik hieronder kan weergeven, wil ik toch een aantal inzichten delen die ik eraan overhield.
Ontbreken van overgangsrecht
De Woo vervangt de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Als er overgangsrecht tussen de Wob en de Woo was geweest, hadden bijvoorbeeld Wob-verzoeken die tot 1 mei 2022 waren ingediend nog onder het regime van de Wob kunnen worden afgehandeld. Een verzoek om informatie dat vanaf 1 mei 2022 zou binnenkomen, zou pas dan volgens de regels en normen van de Woo worden afgehandeld. Daar voorziet de Woo echter niet in. Als de Woo op 1 mei 2022 in werking treedt, moeten de Wob-verzoeken die dan nog niet zijn afgehandeld, worden behandeld als een Woo-verzoek. Dat kan gevolgen hebben omdat bijvoorbeeld de verdagingstermijn korter is en er volgens de Woo meer informatie moet worden verstrekt.
Geen vernietiging (art. 4.1a)
Documenten die onderdeel uitmaken van een lopend Woo-verzoek mogen niet worden vernietigd. Het is daarom zaak om de vernietigingslijst ook door te nemen met Woo-coördinator: wellicht dat die dossiers aanwijst die onderdeel uitmaken van een lopende Woo-procedure. Onder de Wob gold deze regel ook al, maar waarschijnlijk is de Wob-functionaris nu niet opgenomen in de vaststellingsprocedure van de vernietigingslijst. Een nieuwe kans om dat straks onder de Woo wel goed in te richten.
Contactfunctionaris (art. 4.5)
Uit de toelichting op dit artikel in de Woo zou je kunnen opmaken dat als je je klantcontactcentrum (KCC) en je backoffice goed hebt ingericht, het fenomeen van de Woo-functionaris in kannen en kruiken is. Dat kan echter ook zomaar niet het geval zijn. De contactfunctionaris verricht een bij wet opgedragen taak. De contactfunctionaris wordt zo een bestuursorgaan volgens de Algemene wet bestuursrecht. Dat is toch andere koek en plots veel formeler.
Bezwaarschriftencommissie en het Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding (art. 7.3)
Iedere organisatie heeft wel een bezwarencommissie waar klagers over besluiten van het bestuursorgaan, bijvoorbeeld over de behandeling van een Wob-verzoek (straks Woo-verzoek), een bezwaar kunnen indienen. Via de Woo wordt er tevens een adviescollege ingesteld dat onder meer bemiddelt tussen klager en bestuursorgaan. Er moet goed worden uitgezocht wie wanneer wat kan en moet doen in dit samenspel tussen klager, bestuursorgaan, bezwarencommissie en adviescollege. De Woo regelt alleen de taken van het adviescollege.
Zo word je op het spoor gezet van onderwerpen die op weg naar 1 mei 2022 en daarna nadere uitwerking vergen.