Bij het Nationaal Archief en in elke provinciehoofdstad in Nederland worden archieven van het Rijk bewaard die daarnaartoe zijn overgebracht. Het beheer is per provincie ondergebracht bij Regionaal Historische Centra (RHC’s). Deze archiefbewaarplaatsen beheren onder meer archieven van ministeries, rijksdiensten, rechterlijke instellingen, rijksscholen, het gevangeniswezen en het Kadaster. Ook beheren deze RHC’s archieven van de provincie, sommige gemeenten, waterschappen, maatschappelijke organisaties en zelfs van particulieren. Daarnaast beschikken bepaalde gemeenten ook zelf over een archiefbewaarplaats. Met de overbrenging van archief naar deze archiefbewaarplaatsen worden de documenten in principe openbaar. Behalve wanneer er bij de overbrenging beperkende bepalingen zijn gesteld. De lockdown vanwege de corona is een extra beperkende factor geworden.

Inleiding
In het artikel ‘De Wet open overheid en informatiebeheer’ van november 2020 behandelden we de reikwijdte van het begrip ‘document’ in de Wijzigingswet open overheid en de nieuwe Archiefwet. Ook kwam terloops aan de orde dat de Raad van State kort daarvoor in een uitspraak had bepaald dat het niet bewaren van sms- en WhatsApp-berichten niet in strijd is met de Archiefwet. Dit terwijl hetzelfde college in 2019 nog had bepaald dat chatberichten op grond van de Archiefwet gearchiveerd en dus voor een minimale tijd bewaard moesten worden. In dit artikel gaan we wat dieper in op de uitleg en de gevolgen van deze uitspraken.

Wie nu nog op kantoor zit, leidt een eenzaam bestaan. De nieuwe norm is thuiswerken. Dankzij het coronavirus staan er geen files meer op de snelwegen en is het brengen en halen van kinderen naar en van school geen race meer tegen de klok. Kortom het land komt tot rust. Het werken thuis is vooral mogelijk door de voortschrijdende digitalisering van werkprocessen en de mogelijkheden die het opslaan van databestanden in de cloud biedt.
Werken in de cloud klinkt alsof gegevens van je computer zo de lucht in worden geschoten om daar ergens als een witte wolk boven de aarde te zweven, bereikbaar en beschikbaar voor iedereen. Zonder dat iemand er last van heeft. Maar is dat laatste wel zo?

Eind vorige eeuw zijn er vele hybride archieven (deels papier, deels digitaal) gevormd. Deze staan op de rol om naar archiefbewaarplaatsen te worden overgebracht. De vraag is of de bewaarplaatsen met hybride archieven uit de voeten kunnen.

De digitale transformatie zal de komende jaren een van de grote maatschappelijke opgaven blijven. Overheden, instellingen, bedrijven en particulieren moeten hier allemaal mee aan de slag en kunnen er niet omheen. Om de digitale transitie van de samenleving vorm en richting te geven, zijn er verschillende digitale agenda's opgesteld. In dit artikel wil ik stilstaan bij de Europese, de Nederlandse en de provinciale digitale agenda's. De digitale agenda van gemeenten bewaren we voor een andere keer.